Wielu użytkowników języka polskiego ma problem z poprawnym odmienianiem słów przez przypadki. I o ile końcówka danego przypadka może czasem budzić wątpliwości, o tyle samo określenie, który to przypadek nie jest takie trudne.

Dla przypomnienia – odmiana przez przypadki to deklinacja. W języku polskim mamy 7 przypadków, przez które odmieniamy: rzeczowniki, przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe oraz część liczebników i zaimków.

 

Ja wciąż pamiętam odmianę przez przypadki ze szkoły podstawowej i dzięki małym podpowiedziom ówczesnej nauczycielki polskiego, nigdy nie miałam problemu z tym tematem.

 

Klucz mojego sukcesu tkwi w uzupełnieniu standardowych pytań, na które odpowiadają przypadki. Spójrzcie na poniższą rozpiskę:

 

Mianownik – kto? co? (to jest)

Dopełniacz – kogo? czego? (nie ma)

Celownik – komu? czemu? (się przyglądam)

Biernik – kogo? co? (widzę)

Narzędnik – z kim? z czym? (idę)

Miejscownik – o kim? o czym? (mówię)

Wołacz – o! (tak, jakbyśmy coś, kogoś wołali)

 

Teraz przykład, żeby sprawdzić czy oby na pewno ta metoda działa.

 

Mianownik – (kto, co to jest?) nowa książka

Dopełniacz – (kogo, czego nie ma?) nowej książki

Celownik – (komu, czemu się przyglądam?) nowej książce

Biernik – (kogo, co widzę?) nową książkę

Narzędnik – (z kim, z czym idę?) (z) nową książką

Miejscownik – (o kim, o czym mówię?) (o) nowej książce

Wołacz – (tak, jakbyśmy kogoś, coś wołali) (o!) nowa książko!

 

Proste, prawda?

 

Dokładnie tak samo postępujemy z liczbą mnogą.

 

Mianownik – (kto, co to jest/są?) nowe książki

Dopełniacz – (kogo, czego nie ma?) nowych książek

Celownik – (komu, czemu się przyglądam?) nowym książkom

Biernik – (kogo, co widzę?) nowe książki

Narzędnik – (z kim, z czym idę?) (z) nowymi książkami

Miejscownik – (o kim, o czym mówię?) (o) nowych książkach

Wołacz – (tak, jakbyśmy kogoś, coś wołali) (o!) nowe książki!

 

Jak rozpoznać przypadek w zdaniu? Zadając dokładnie te same pytania, np.

 

Idę z moją mamą do domu.

W zdaniu tym mamy 3 wyrazy, które odmieniają się przez przypadki (moja – przymiotnik, mama – rzeczownik, dom – rzeczownik). Jak będą brzmiały pytania do poszczególnych wyrazów?

Idę (z kim, z czym idę?) z moją mamą (narzędnik; przymiotnik określajacy rzeczownik jest zawsze w tym samym przypadku co rzeczownik) do (kogo, czego?) domu (dopełniacz).

 

A gdybyście mieli problem z zapmiętaniem kolejności przypadków, to polecam skorzystać z poniższego zdania lub wymyślić swoje.

 

„M”ama
„D”ała
„C”ukierka
„B”o
„N”ie
„M”iała
„W”afelka 🙂

Wszystko jasne? Jeśli macie jakieś pytania, piszcie je w komentarzach.